محبت ٻرڙي جون بي تڪلف ڳالهيون

محبت ٻرڙي جون بي تڪلف ڳالهيون

س: نالو سڄو؟

ج: محبت علي ٻرڙو.

س: سڃاڻپ؟

ج: 1. بنيادي موضوعن تي ليڪچر ڏيڻ،

2. مختلف موضوعن تي لکڻيون/ترجما،

3. علمي گفتگو ڌيان سان ٻڌڻ.

س: پيدائش جي تاريخ ۽ جاءِ؟

ج: 25 مارچ 1952ع، قنبر.

س: تعليم؟

ج: ايم بي بي ايس.

س: پيشو؟

ج: ڊاڪٽر (ميڊيڪل پرئڪٽشنر).

س: پهرين ملاقات ۾ ماڻهوءَ جي ڪهڙي ڳالهه جو جائزو وٺندا آهيو؟

ج: سندس سڄاڻ ۽ سڀاءُ جو.

س: توهان جي روزاني زندگي جو بنيادي اصول؟

ج: 1. جو ئي آهيان سو ئي آهيان،

2. عزت ڏبي علم کي، فضيلت کي، خلوص کي.

س: اداس لمحن ۾ ڇا ڪندا آهيو؟

ج: 1. اداس ٿيندو آهيان،

2. ڇنڊڇاڻ ڪري ڏک کي سهڻ، ڪارڻن کي حل ڪرڻ ۽ مصيبت جو مقابلو ڪرڻ.

س: خوش لمحن ۾ ڇا ڪندا آهيو؟

ج: 1. دل و جان سان خوش ٿيندو آهيان،

2. سڌ هوندي اٿم ته ڪاش! ڏک جيان سک جي پَتي به سڀ کي ملي.

س: ڪهڙي ڳالهه تي خوش ٿيندا آهيو؟

ج: ڪا هڪ ناهي: 1. بي غرض مرڪ جا چپڙن تي ٽڙي،

2. پيار جيڪو من ۾ هجي ۽ اکڙين مان ڦٽي.

س: ڪهڙي ڳالهه تي چڙ ايندي اٿو؟

ج: گھڻيون ئي آهن، غداريءَ تي، ڪوڙ تي، ڌوڪي تي ... قول ۽ فعل ۾ تضاد تي.

س: ڪهڙين ڳالهن تي روئڻ ايندو اٿوَ؟

ج: 1. خلوص ۾ شڪ تي،

2. پيار ۾ غلط فهمي، ڦيٽاري ۽ وڇوڙي تي،

3. حياتيءَ ۾ ناجائز ڏک تي،

4. ڪنهن جو حق کاڄي وڃڻ تي،

5. بي پناهه خوشيءَ تي (ڪنهن جي به هجي).

س: توهان جي عادت، جنهن مان گھر وارا بيزار هجن؟

ج: هوڏ! (ڀلي تعميري ڪم ۾ هجي).

س: سپنا جيڪي ساڀيا ٿيا؟

ج: 1. پنهنجي پورهئي تي جيئڻ (ڀلي ڏک ڀريو هجي)،

2. پڙهي لکي ڳالهائي سگھڻ،

3. هڪ زال جيڪا پياري هجي،

4. هڪ پٽ جيڪو سوال پڇي ۽ هر موضوع تي سوچي.

س: ڪو واقعو جيڪو توهان کي ڪنڊي جيان چڀندو هجي؟

ج: هڪ ناهي ...

س: اها گھڙي جنهن حياتي بدلائي ڇڏي؟

ج: زندگيءَ ۽ شعور جي بڻ بنياد جو ادراڪ.

س: آرسي ڏسڻ سان خيال ايندو اٿوَ؟

ج: مختلف وقتن تي مختلف:

1. ڪاش رسمي معيارن موجب سهڻو هجان ها،

2. سچ نيٺ سوڀارو ٿيندو ”... ڇا واقعي؟“

3. سلڇڻو ٿي رهه، ”... ڇو نه ٿو رهين؟“ ...

س: توهان جي ننڍپڻ جا ڏينهن؟

ج: سادا، سچا سٺا ۽ بيپرواهه (جيتوڻيڪ خوشيءَ گاڏڙ ڏک ڀوريا).

س: ڪاش! زندگيءَ جا اهي ڏينهن موٽي اچن؟

ج: اهڙن وهمن ۾ رهڻ پسند ناهي.

س: شاگرديءَ واري زماني ۾ ڪهڙو سبجيڪٽ نه وڻندو هو؟

ج: سڀ سٺا، اڃا سوڌو.

س: وڻندڙ شعر؟

ج: گھڻائي آهن:

محبت پائي من ۾ رنڊا روڙيا جن،

تن جو صــرافــن، اڻـتـوريو اگـھائـيو.

س: وڻندڙ اديب؟

ج: گھڻائي آهن، سوفوڪليز کان وٺي سراج تائين.

س: وڻندڙ سياستدان؟

ج: رسول بخش پليجو ـــــــــ وطن، قوم، نظريي، تنظيم ۽ عوام سان غداري ڪندي ظاهر ٿيڻ کان اڳ (شهيد فاضل جي شهادت) تائين.

س: وڻندڙ شهر؟

ج: ” مدينة العِلم“... ڄام شورو، سپر هاءِ وي جي اولهندي پاسي واري ايراضي.

س: وڻندڙ رنگ؟

ج: ڇا ۾؟ قدرت ۾، جسم ۾ يا ڪپڙن ۾؟ مناسب شيڊ ۾ سڀ.

س: وڻندڙ ٽي وي پروگرام؟

ج: ڪارٽون ۽ مختلف وقتن تي مختلف سلسلا، جيئن نيچرل ورلڊ، سائنس فڪشن، ايڊوينچرس، عجائبات وغيره.

س: وڻندڙ ريڊيو پروگرام؟

ج: ريڊيو ٻڌڻ جو مناسب وقت نه ٿو ملي.

س: 24 ڪلاڪن مان وڻندڙ ڪلاڪ؟

ج: جنهن ۾ ذهني اطمينان ميسر هجي، اڪثر ڪري پرهه ڦٽي مهل.

س: وڻندڙ ڏينهن/مهينو؟

ج: جنهن ۾ مقرر ڪيل ٽارگيٽ پورو ٿئي.

س: وڻندڙ لباس؟

ج: مختلف حالتن ۾ مختلف، سلوار قميص، فل سوٽ، قدرتي ...

س: وڻندڙ راند؟

ج: 1. کليل ميدان ۾ پولو ۽ ڏُڪلو ڏَڪر،

2. ننڍي ميدان ۾ ٽينس،

3. ڪمري ۾ ٽيبل ٽينس،

4. ننڍي ڪمري ۾ شطرنج،

5. اخبار ۾ ڪراس ورڊ،

6. پاڻيءَ ۾ ترڻ،

7. هوا ۾ پيراشوٽ جمپ... باقي،

8. پيار جي راند ڪير به ڪري ڪٿي به کيڏي (مثال طور گُلرن ۽ پلونگڙن جي پاڻ ۾ کيچل به).

س: وڻندڙ رانديگر؟

ج: مختلف وقتن تي مختلف.

س: وڻندڙ سواري؟

ج: جيپ (روڊ تي).

س: وڻندڙ خوشبوءِ؟

ج: 1. قدرتي ... رابيل جي،

2. هٿرادو ... ”چارلي“.

س: وڻندڙ گل؟

ج: سڀ ... گلاب.

س: وڻندڙ شاعر؟

ج: گھڻائي آهن... هومر، بلائيٽس، (حضرت) علي ۽ خيام کان وٺي سعيد ميمڻ تائين، باقي لطيف سان مون کي عقيدت آهي.

س: وڻندڙ ڪتاب؟

ج: گھڻائي آهن، خصوصاً هر شعبي جا بنيادي ڪتاب ۽ انهن تي بحث ڪندڙ تحقيقي ڪتاب.

س: وڻندڙ اخبار؟

ج: 1. ”هلال پاڪستان“ (1970ع کان 1980ع)

2. ”جاڳو“،

3. ”عوامي آواز“، ۽ ”ڪاوش“ کي ملائي ”هڪ اخبار“ سمجھي پڙهڻ.

س: وڻندڙ صحافي؟

ج: غلام نبي (جي اين) مغل (سنڌي ۾) ۽ ڪجھ ٻيا.

س: وڻندڙ ايڊيٽر؟

ج: محمد ابراهيم جويو (1955ع کان 60ع)، غلام محمد گرامي (60ع کان 70ع)، طارق اشرف (67ع کان 92ع).

س: وڻندڙ فلم؟

ج: هر اهو فلم جنهن ۾ ذهن، سماج، زندگيءَ ۽ سنسار جو ڪو به پهلو سٺي نموني نروار ٿيل هجي.

س: وڻندڙ اداڪار/اداڪاره؟

ج: گھڻا/گھڻيون ئي آهن، نالن کان وڌيڪ ادا ڪيل ڪردار تي ڌيان.

س: وڻندڙ گلوڪار/گلوڪاره؟

ج: گھڻا/گھڻيون ئي آهن، نالن کان وڌيڪ آواز، موسيقيءَ ۽ شاعريءَ تي ڌيان.

س: وڻندڙلوڪ فنڪار/فنڪاره؟

ج: ”ٽلي” ۽ ”گھڙي“ کان وٺي، ”بوڙينڊي“ ۽ ”چنگ“ تائين هر شعبي ۾ مختلف ــــــــــــ  علڻ فقير، شازيا خشڪ. (حقيقت ۾ توهان جا سوال، ”اديب“ کان ”فنڪار“ تائين، سڀ منجھيل آهن. مثال طور: اديب عام طور فڪشن ليکڪ کي سمجھو ويندو آهي، جڏهن ته منهنجي لاءِ ائين ناهي. حياتي، سفر، مضمون وغيره جو ليکڪ ڇا اديب ناهي؟ اديب ڪٿان جو، ڪهڙي دور جو ۽ ڪهڙي شعبي جو؟ برٽرانڊرسل کي، مثال طور: ڪهڙي شعبي جو ماڻهو چوندؤ: فلاسفر، رياضيدان، سياستدان، ليکڪ؟ هن جون امن لاءِ ڪوششون ۽ سامراجي قوتن تي ٽريبونل وهارڻ کي ڇا چوندؤ؟ اهڙيون ٻيون به گھڻيون ئي ڳالهيون اوهان جي ڪيل سوالن ۾ منجھائيندڙ آهن.)

س: وڻندڙ گيت؟                                                  

ج: گھڻائي آهن: ”ساٿ هلندو رهي، لاٽ ٻرندي رهي...“ (عمر ميمڻ جي آواز ۾، بنا موسيقي جي، بدين کان هڪ ڳوٺ ويندي، ڪسيءَ جي ڪڙ تي، ٻنين جي وچ ۾).

س: وڻندڙ کاڌو؟

ج: سڀ (دال ۽ واڱڻن کان سواءِ).

س: وڻندڙ مشروب؟

ج: گھڻا ئي آهن: ٿاڌل (چانهه، جيڪڏهن مشروب سڏيو ته).

س: وڻندڙ ميوو؟

ج: قدرت جي نعمت تي آءٌ ڪو ارهو!؟

س: وڻندڙ ڏڻ؟

ج: ”ويا ويچارن وسري.“

س: وڻندڙ موضوع؟

ج: هر هڪ، جيڪڏهن موضوع هجي.

س: ڪهڙي جانور/پکي/جيت کان ڊپ ٿيندو اٿوَ؟

ج: مناسب اپائن هوندي ڪنهن کان به نه (ڳجھ کان ڪرڀ ايندي آهي).

س: ڪهڙي سفر کان ڊپ ٿيندو اٿو؟

ج: ڪو به اهڙو ناهي.

س: موسيقي ڪهڙي ٻڌندا آهيو؟

ج: هر قسم، جي رڳو هارمونڪ هجي.

س: توهان جي نظر ۾ سائنس جي بهترين ايجاد؟

ج: هزارين آهن... هن وقت ڪمپيوٽرائيزڊ روبوٽ.

س: هڪ وهم، جيڪو توهان کي پريشان ڪندو هجي؟

ج:      ”الا ائين مَ هوءِ، جو ڪتابن ۾ پڙهجي،

         ”هئي سنـــــــــڌ ۽ سنـــــــڌ وارن جي ٻــولـي“.

س: هڪ شخصيت جيڪا شدت سان ياد ايندي اٿو؟

ج: هوچي منهه/ فاضل راهو.

س: توهان طبيعت جي لحاظ کان ڪهڙي قسم جا ماڻهو آهيو؟

ج: سنجيده، ... کِلمُک ۽ فضيلت ڀريا ماڻهو وڻندا اٿم.

س: هڪ غلطي جنهن تي پشيمان ٿيا هجو؟

ج: مون سمجھو ته هن کي پيار آهي، ”گڏهه“ (ڪم عقل) ناهي.

س: هڪ ڪم جنهن تي فخر اٿـــوَ؟

ج: انسان دوستيءَ کي بنيادي موضوع بنائي لکڻ جو ڪم.

س: توهان جو مشن ڇا آهي؟

ج: 1. قدرتي، سماجي، ذهني غلاميءَ خلاف جنگ،

2. انسائيڪلوپيڊيا سنڌيڪا جا بنياد رکڻ.

س: زندگيءَ جي خوهش جنهن لاءِ جيئو ٿا؟

ج: 1. علمي واڌارو،

2. سچائيءَ جي پرچار.

س: توهان کي جيڪڏهن خط لکجي ته ڪهڙي ايڊريس تي؟

ج: لطيف ڪلينڪ، قنبر - 77210.

(هفتيوار ’سنڌو‘ حيدرآباد، نومبر 1992ع)